Skip to main content

Posts

Showing posts from June, 2022

FILÓZOFU ANTIGU SEGUNDU: ANAXIMANDRO

Anaximandro (610-547 a.K.) nudar Tales hosi Miletu nia estudante. Filózofu ne'e esforsu buka elementu funadamentál hosi buat hothotu, nebé hanaran ápeiron , katak buat nebé la iha rohan no la determinadu (indeterminado), nebé reprezenta massa nebé sei kous moris no universu. Anaximandro hosi Miletu nudar filózofu boot ida mos hosi pre-Sókrates, Grésia Antigu nian. Nudar estudante ida hosi "Aman Filozofia nian", Tales hosi Miletu, Anaximandro esforsu rezolve problema filozófiku nebé nia aman ne'e hanorin. Ho nuné, nia dezenvolve estudu barak konaba natureza, filozofia, polítika, matemátika, astronomia no jeografia. Nia Biografia Nia moris iha sidadi Miletu (agora Túrkia) iha tinan 610 a. K., Anaximandro dezenvolve nia estudu sira iha Eskola Miletu (ka Eskola Jónika), nebé harí hosi nia mestre Tales hosi Miletu. Faze filozofia gregu ne'e hanaran pre-sokrátika, tanba engloba filózlofu hotu nebé moris antes Sókrates. Eskola Miletu dezenvolve te

FILÓZOFU ANTIGU PRIMEIRU

Tales hosi Mileto (623-546 a.K.) Tuir mai ita sei haré filózofu prinsipal ne’e ho problema filozófiku prinsipál hotu nebé nia reflete no hanorin Nia hanorin Nia nudar ema hanoin-nain (pensador) ida, filózofu no matenek-nain matemátika nian hosi gregu pre-sokrátiku. Iha nia tempu ema konsidera nia nudar “Aman Siénsia no Aman Filozofia Osidentál nian”. Nia ideia prinsipál sira nebé dominante iha tempu nebá mak teoria konaba matemátika, filozofia no astronomia. Nia hanorin katak we (água) mak substánsia primordiál, elementu prinsipál hosi natureza nian, nebé nudar buat moris hotu nia hun (essência de todas as coisas). Tanba ne’e, tuir nia hanorin, “we mak buat hotu’’ ou “buat hotu mak we”. Nia Moris Nia ema ran Fenísia, moris iha tempu kolonía antigu gregu Mileto nian, iha rejiaun Jónia, agora hanaran Túrkia, maizumenus iha tinan 623 ou 624 a.K. Nia nudar ema matenek nebé iha abilidadi no koinesimentu barak. Tanba ne’e, nia sai hanesan figura ida nebé povu gregu respe

PERÍODU FILOZOFIA

Períodu filozofia fahe ba 4 (hat): 1. Filozofia Antikuadu/Da’uluk 2. Filozofia Medieval 3. Filozofia Moderna 4. Filozofia Kontemporánea Filozofia Gregu Filozofia gregu Nudar filozofia da'uluk nian, fahe ba períodu 3 (tolu): Períodu Pré-sokrátiku (sékulu VII a.K): koresponde ho períodu filózofu primeiru hotu hosi gregu nebé moris antes Sókrates. Sira nia tema filozofia konsentradu hotu iha área natureza nian. Hosi sira ne’e hotu filózofu Tales hosi Mileto mak famozu liu. Períodu Sokrátiku (sékulu V to IV a.K): nebé mos hanaran períodu klásiku. Momentu ne’e hahú mosu demokrasia iha Grésia Da’uluk (Antiga). Filózofu boot hosi Gregu nebé reprezenta sira hotu mak Sókrates nebé hahú hanoin konaba ema nia iha (ser humano). Alein nia, merese atu temi mos filózofu boot rua ne’e: Aristóteles no Plataun. Períodu Elenístiku (sékulu IV a.K. ba to VI d. K.): Alein koalia konaba tema hotu nebé relasiondu ho natureza no ema, iha faze ne’e estudu hotu foka liu ba, oin-sa em

FILOZOFIA ANTIKUADU/ANTIGU

Filozofia antikuadu ka antigu koresponde ho períodu surjimentu filozofia Grega iha sékulu 7 AK (AC). Surjimentu ne'e mai hosi nesesidadi hodi esplika mundu ho vizaun foun. Filózofu sira esforsu deskobre resposta rasionál konaba buat hothotu nia oríjen, fenómenu natureza, ema nia ezisténsia no nia rasionalidadi. Hanesan ita koalia antes, iha definisaun filozofia, terminolojia filozofia mai hosi dalen Grega signifika "madomi siénsia" (amor ao saber) ou nia nebé ksolok (buka) sabedoria (matenek fuan nian). Ne'e duni, durante períodu transizaun hosi pensamentu mítiku ba pensamentu rasionál, filózofu sira fiar katak sira bele ható mensajen ba deuzes sira (os deuses/gods . Deuzes no entidadi mitolójiku sira nudar inspiraador ba filozofia nebé foin moris. Tanba ne'e, iha inísiu filozofia ninia relasaun metin ho relijiaun: mítiku, fiar (crença) etc. Nune'e, pensamentu mítiku fo dalan ba pensamentu rasioná ou mítiku logos . Konteistu Istóriku Surj