Skip to main content

Posts

Showing posts from April, 2019

ARISTÓTELE (3): NIA MORIS NO NIA OBRA

1. Nia Moris  Iha tinan 384 AC, Aristótele moris iha sidadi Sagagirus, iha portu Gresia, besik tasi ibun Trásia nebe atu lakon ona tanba be tasi. Nia aman, Nicômaco, nudr médiku iha palásiu liurai Amintas hosi Masedónia nian, no hosi ne ’ e mak Aristótele hahu nia relasaun durante tempu barak ho Tribunál Masedónia nian nebe iha influénsia boot ba nia moris. Wainhira nia sei labarik nia aman mate. Iha idade 17, atu hakotu nia estudu, nia aman hakiak, Proxenus, haruka nia ba Aténa, nebe iha tempu nebá hanesan sentru inteletuál ba mundu tomak. Nia tama iha akadémia, no durante tinan 20 simu formasaun hosi Pláto. Durante tinan barak nia hetan formasaun hosi Pláto no akadémia, ikus mai nia hahu fo ninia diskursu ho ninia hanoin rasik, liu-liu kona ba asuntu retórika. Wainhira Pláto  mate iha tinan 347, Aristótele ho nia kapasidadi nebe superior lori nia ba lidera akadémia. Maibé tanba nia matenek liu, ne'e duni halo ninia hanorin barak la hanesan ho Pláto. Nuné nia labele

SE MAK ARISTÓTELE? (2)

Aristóteles nudar figura nebe naran boot iha filozofia Grésia antigu, fo kontribuisaun ba lójika, metafísika, matemátika, fízika, biolojia, botánika, étika, polítika, agrikultura, medisina, dansa, no teatru. Nia nudr Pláto nia alunu nebe mos hetan formasaun hosi Sókrates. Nia pensamentu empériku liu fali Pláto ka Sókrates no famozu tanba rejeita formulasaun teoria Pláto nian. Nudar hakerek nain no polímata (polymath) nebe produtivu, Aristótele radikalmente modifika, laos hotu-hotu, kampu koñesimentu tomak nebe nia kaer. Tanba né Tómas Aquino hanaran nia nudar "The Philosopher." Durante nia moris, Aristótele hakerek tratadu hamutuk 200 resin, maibe iha 31 mak aguenta. Obra sientífiku hotu nebe nia produs sei uza to ohin loron. Nudar aman siensia lójika, nia mak ema primeiru nebe dezenvolve sistema formal rasiosíniu nian. Aristótele observa katak validez argumentu sa deit laos nia konteudu mak defini maibe ninia estrutura. Izemplu klásiku hosi argumentu nebe v